May 1, 2023

Cilat vende festojnë Ditën Ndërkombëtare të Punës më 1 maj?

1 year ago

Dita Ndërkombëtare e Punëtorëve, e njohur më mirë si Dita e Punës, festohet në mbi 160 vende. Megjithatë, shumica e Afrikës, Azisë, Evropës dhe Amerikës kanë një festë më 1 maj, Shtetet e Bashkuara janë një nga vendet e pakta që nuk e festojnë këtë festë për të njohur përpjekjet e punëtorëve për të mbrojtur të drejtat e tyre. Shtetet e Bashkuara, megjithatë, ishin të parët që dhanë idenë e një dite për të nderuar dhe festuar betejat dhe arritjet e punëtorëve dhe sindikatave të tyre.

Festimi i parë i tillë u mbajt më 5 shtator 1882 në New York City. Brenda shtatë viteve ajo u bë një festë ndërkombëtare, por një federatë ndërkombëtare e socialistëve dhe sindikatave në Evropë zgjodhi 1 majin.

Ndërsa ka pasur përpjekje në të kaluarën që festa e SHBA të përkojë me Ditën Ndërkombëtare të Punëtorëve, ajo ka mbetur e jashtzakonshme së bashku me Australinë, Kanadanë, Japoninë dhe Zelandën e Re. Në rastin e SHBA, data për Ditën e Punës u caktua si e hëna e parë e shtatorit në 1894 nga ligjvënësit në një përpjekje për të qetësuar punëtorët pasi trupat u dërguan për të shuar një grevë nga punëtorët Pullman në Çikago, e cila mbylli trafikun hekurudhor. Gjatë kësaj ndërhyrjeje federale, më shumë se shtatëdhjetë njerëz u vranë dhe mijëra u plagosën.

Zhvendosja e festës në 1 maj për të përkuar me festën ndërkombëtare u bë një ide toksike gjatë Luftës së Ftohtë dhe lidhjes së festës me komunizmin. Kështu, Shtetet e Bashkuara kanë vazhduar të festojnë festën e tyre në atë që është bërë gjithashtu fundi jozyrtar i verës.

Pse vendet e tjera festojnë Ditën Ndërkombëtare të Punës më 1 maj?

Një tjetër grevë, gati një dekadë më parë dhe gjithashtu në Çikago, që filloi më 1 maj 1886 dhe ku u zbatuan edhe veprime represive nga forcat e rendit, ishte shtysa e Ditës Ndërkombëtare të Punëtorëve. Masakra Haymarket ndodhi në ditën e katërt të grevës.

Pasi policia kishte qëlluar mbi protestuesit që përpiqeshin të çanin linjën e policisë që ruante kompaninë McCormick Harvesting Machine, anarkistët bënë thirrje për një tubim në sheshin Haymarket të nesërmen. Detajet se sa njerëz morën pjesë janë të paqarta, por edhe ajo përfundoi me dhunë pasi një bombë u hodh mbi policinë dhe ata u përgjigjën me armë zjarri. Ndërsa numri i protestuesve të vrarë dhe të plagosur nuk dihet, vetëm dy vdekje u konfirmuan, gjashtë policë vdiqën dhe 60 u plagosën.

Ndërsa koncepti për të pasur një festë për të festuar punëtorët po mendohej në vende të tjera, ngjarjet që ndodhën në Çikago nxitën përpjekjet. Një federatë ndërkombëtare e socialistëve dhe sindikatave në Evropë votoi në 1889 në takimin e parë të Internacionales së Dytë në Paris për të organizuar një ditë demonstratash vitin e ardhshëm në përvjetorin e protestave të Çikagos.

Një vit më pas, ajo u njoh zyrtarisht si një ngjarje vjetore. Për më tepër, data përkoi gjithashtu me festimet tradicionale të Ditës së Majit që zhvillohen në të gjithë Evropën./Liberale.al/

6 months ago

Cilat pika në Ballkanit Perëndimore janë më të ndjeshme ndaj ndikimit rus? Diskutimi lidhur me atë se sa mund të jetë i brishtë stabiliteti i këtij rajoni u nis javën e kaluar nga presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, e më pas pretendimet e tij u mbështetën disa ditë më vonë nga sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg, gjatë vizitës së tij të parë në Bosnje e Hercegovinë më 20 nëntor.

7 months ago

Viti 2023, ende pa u mbyllur, po rezulton si më i miri historik në turizëm, duke rritur optimizmin edhe për vitin 2024. Operatorët turistikë raportojnë për rritje me 35% të kontratave me garanci që i takojnë turizmit të organizuar për vitin tjetër. Zhvlerësimi i Euros dhe rritja e kostove kanë rritur çmimin e paketave të Shqipërisë me 15-25%, diçka që mund t’i stepë disi turistët që janë mësuar me çmime ekonomike.